Gelişmiş ülkeler, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği 29. Taraflar Konferansı (COP29) kapsamında iklim değişikliğiyle çabaya yıllık 300 milyar dolar finansman sağlama taahhüdünde bulunurken, gelişmekte olan ülkeler kelam konusu finansmanın azlığına reaksiyon gösterdi.
BM’den yapılan yazılı açıklamada, Azerbaycan’ın başşehri Bakü’de düzenlenen COP29 kapsamında iklim değişikliğiyle uğraş için finansman konusunda muahede sağlandığı belirtildi.
Anlaşma kapsamında gelişmiş ülkelerin yıllık 300 milyar dolar sağlayacağı bilgisine yer verilen açıklamada, kelam konusu ölçünün 2035’e kadar 1,3 trilyon dolara çıkarılmasının hedeflendiği kaydedildi.
Açıklamada görüşlerine yer verilen BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, yıllık 300 milyar dolar düzeyindeki finansmanın beklentileri karşılamadığına işaret ederek, “Karşı karşıya olduğumuz büyük zorluğun üstesinden gelmek için hem finansman hem de emisyon azaltma konusunda daha savlı bir sonuç umuyordum.” tabirini kullandı.
BM İklim Değişikliği Çerçeve Mukavelesi (UNFCCC) İcra Sekreteri Simon Stiell de muahede sonucunda ülkelerin istek ettikleri sonucu elde edemediklerine vurgu yaparak, “Yapılacak çok fazla iş var ve gelecek yıl yapılacak COP30’a kadar uğraşlarımızı iki katına çıkarmalıyız.” değerlendirmesinde bulundu.
GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER TEPKİLİ
Açıklamada, gelişmekte olan ülkelerin en az 1 trilyon kıymetinde finansmanın taahhüdünü içeren bir mutabakat umduklarına ve bu nedenle elde edilen sonucu “zayıf, aşağılayıcı bir anlaşma” halinde tanımladıklarına işaret edildi.
Hindistan heyetinin COP29’daki temsilcisi Chandni Raina da muahedeye reaksiyon göstererek, “Bu dokümanın optik bir illüzyondan öbür bir şey olmadığını söylemekten ıstırap duyuyorum. Bu, hepimizin karşı karşıya olduğu zorluğun büyüklüğünü kapsayamayacak. Bu nedenle bu dokümanın kabul edilmesine karşıyız.” tabirlerini kullandı.
Marshall Adaları’nın COP29’daki temsilcisi Tina Stege, muahedenin kâfi olmadığını vurgulayarak, “İklim açısından savunmasız ülkelerin ivedilikle muhtaçlık duyduğu fonun küçük bir kısmıyla ayrılıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
BM açıklamasında, Afrika ülkelerinin de muahedeye yansılı olduğuna işaret edilirken, “Sierra Leone temsilcisi, Afrika ülkelerinin sonuçtan dolayı hayal kırıklığına uğradığını ve bunun gelişmiş ülkelerin âlâ niyet eksikliğine işaret ettiğini söyledi.” bilgisine yer verildi.
EN SICAK YIL
Öte yandan, Avrupa Birliği’nin (AB) dünya müşahede platformu Copernicus’tan 7 Kasım’da yapılan açıklamada, 2024’ün kayıtlardaki “en sıcak yıl” olacağının muhakkak olduğunun katılaştığı tabir edilmişti.
2024’ün 10 ayı için ortalama global sıcaklık anomalisi, 1991-2020 ortalamasının 0,71 santigrat derece üzerinde ölçüldü. Bu devir için kayıtlardaki en yüksek kıymete karşılık gelen ölçüm, 2024’ün kayıtlardaki en sıcak yıl olacağını şimdiden mutlaklaştırdı.
İklim değişikliğinden etkilenen gelişmekte olan ülkeler, ABD, Kanada ve Avrupa’daki birtakım ülkelerin iklim finansmanına daha fazla katkı sunmasını isterken, bilhassa Avrupalı ülkeler, Çin ve Körfez ülkelerinin dayanak sağlamasını talep ediyor.