Asgari fiyat artırımı sonrasında en düşük emekli aylığı ile ortadaki makas daha da açıldı. Enflasyon oranında artırım ile yetinmek istemeyen milyonlarca vatandaş emekli maaşı için ek artırım bekliyor. Seçim yılına özel ek artırım bekleyen vatandaşların gözü kulağı yılın son kabine toplantısında olacak. Emekli artırımı 2 Ocak 2023’de açıklanacak aralık ayı enflasyonuyla netleşecek.
EMEKLİ ARTIRIMI NE KADAR OLACAK?
Enflasyondaki artış aralık ayında yüzde 3 civarında gerçekleşir ve seçime yılına özel ek artırım verilmezse memur emeklileri yüzde 18.6, emekçi, esnaf ve çiftçi emeklileri ise yüzde 17.5 oranında cüce bir maaş artırımıyla yetinmek zorunda kalacak.
EMEKLİYE REFAH PAYI
26 Aralık günü gerçekleştirilecek olan kabine toplantısında Gelir Vergisi dilimleri, memur ve emekliye refah hissesi ele alınacak mevzular ortasında yer alıyor. Erdoğan, Kabine’de alınan kararları toplantı bitiminde canlı yayında kamuoyuna duyuracak.
Geçtiğimiz sene de uygulanan refah hissesinin bu yıl da verilmesine kesin gözüyle bakılıyor. Şimdi kesin bir sayı açıklanmamasıyla birlikte, yüzde 10 ile 15 ortasındaki bir toplumsal refah düzenlemesiyle bir arada hem emeklilere hem memura toplamda yüzde 25 yahut 30’luk bir artırım bekleniyor.
RESMİ ENFLASYONA NAZARAN YÜZDE 18.5’İ GEÇMİYOR
Aralık ayında enflasyonun yüzde 3 civarında çıkması halinde 6 aylık enflasyon yüzde 17.5 olacak. Bu durumda memur ve memur emeklilerine enflasyon farkı artı yüzde 8 toplu kontrat artırımı dahil yüzde 18.5 artırım yapılacak. Emekçi, esnaf ve çiftçi emeklileri ise yüzde 17.5 artırım alacak. Bu artırımlarla en düşük 8 bin 462 olan memur maaşı 10 bin 27 lira, 5 bin 832 lira olan en düşük emekli memur aylığı 6 bin 911 lira, 3 bin 500 lira olan en düşük personel emeklisi aylığı da 4 bin 112 lira olacak.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI NE KADAR OLABİLİR?
Bakan Alım, “Nasıl ki toplumsal devlet, ‘Gelirsiz kimseyi bırakmayalım’ diye bir düzenleme yaptıysa birebir biçimde bunların gelirlerini tekrar ele alarak düzelteceğiz” dedi. “En düşük emekli maaşı ne olabilir?” sorusuna Alım, “En düşük emekli maaşı, bütün oranlar belirlendikten sonra ortaya çıkacak.” karşılığını verdi.
Emeklilik sistemlerinin, en az 3 çalışanın bir kişiyi emekli edebileceği modele dayandığını lakin Türkiye’de bunun koptuğunu belirten Alım, “Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) dediğimiz hadise de onunla ilgili. 1999’daki bu o kadar kopmuş ki hiç olmazsa bunu rasyonel temele dayandıralım demişler. Neredeyse bir kişinin çalıştığı ve bir kişinin emekli maaşını ödediği duruma gelinmiş. Şu anda 2,1. EYT uygulamasıyla muhtemelen 1,9’a falan düşer” diye konuştu.
Bilgin, “Emekli maaşlarında izlenecek usul ne olacak?” sorusuna “Yöntemimiz şuydu, en alttakilere seyyanen bir artırım yapmak. Muhtemelen bu kere da benzeri bir şey yapılır. Üsttekilere de enflasyon farkını dikkate alan bir düzenleme yapılır. Hangi oranda refah hissesi verilebilir diye hesaplar yapıp ona nazaran bir sayı belirleyeceğiz.” karşılığını verdi.
Net taban fiyatın yüzde 54.7 artırımla 8.506 TL olmasının akabinde, milyonlarca emekli bu meblağın epeyce altında kalmış oldu. Hala yaklaşık 1.5 milyon emeklinin fiyatı en düşük emekli maaşı olarak kabul edilen 3.500 liraya tamamlanıyor. Yeni periyotta bu eşiğin değiştirilip değiştirmeyeceği de merakla bekleniyor.
EMEKLİ OCAK ARTIRIMI YÜZDE 17’DE KALDI
TÜİK’e nazaran temmuzdan bu yana geçen 5 ayda tüketici fiyatları yüzde 14.05 arttı. Temmuzda memur ve memur emeklilerine enflasyon farkı hariç yüzde 7 artırım yapılmıştı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yaptığı hesap formülüne nazaran, memur ve memur emeklisinin geride kalan 5 ay için yüzde 6.6 oranında enflasyon farkı alacağı oluştu. Maaş ve emekli aylıklarının gerçek hayat pahalılığını ölçmeyen TÜİK enflasyonu karşısında bile eridiğini gösteren bu fark çabucak değil, yeni yılda yapılacak toplu mukavele artırımıyla birlikte ödenecek. Aralıkta enflasyonun, yüzde 3 artması durumunda 6 aylık enflasyon yüzde 17.5’e yükselecek. Böylelikle memur ve memur emeklisinin enflasyon farkı alacağı yüzde 9.8’e çıkacak. Memur ve emeklisi, enflasyon farkının yanı sıra alacağı yüzde 8’lik toplu kontrat artırımıyla birlikte toplam artırım oranı yüzde 18.6 seviyesinde kalacak. Emekçi, esnaf ve çiftçi emeklilerinin aylıklarına ise 6 aylık enflasyon kadar, yani yüzde 17.5 oranında artırım yapılacak.