Hükümetin seçim öncesi açıkladığı takviye paketine artık de yemek kartları girdi. Esnaf ve tüccarın yemek kartı şirketlerinin aldığı komiteden yakınmasını pahalandıran Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, çalışanların yemek ödemelerinin vergiden istisna tutulması için yemek kartı zorunluluğunu kaldırdıklarını açıkladı. Çalışanlar ve yemek sanayicileri karardan mutlu olurken ortalarında yabancı şirketlerin bulunduğu yemek kartı şirketleri ise huzursuz.
Henüz ayrıntıları ortaya çıkmayan uygulama yaşama geçerse yaklaşık 5 milyon çalışana ödenen yemek parası kart olarak değil de fiyatla birlikte nakit verilebilecek. Cumhurbaşkanı Erdoğan, açıklamasında “Böylece çalışanlara daha fazla alternatif sağlayıp, patronların üzerinden de süreç maliyetini kaldırmış olacağız” dedi. Erdoğan, ayrıyeten patronların Nisan 2023 sonuna kadar çalışanlarına yapacakları elektrik, doğalgaz ve ısınma masrafı takviyelerinin 1000 liraya kadar olan kısmını hem gelir vergisinden hem de sigorta prim kesintisinden muaf tutacaklarını da açıkladı.
Sendika uzmanları ise yemek fiyatıyla ilgili bu düzenlemenin ne manaya geldiğini şöyle yorumladı:
“Bu uygulama ile yemek fiyatı bordroya eklenecek. Çalışanın eline yemek parası ile birlikte daha fazla fiyat geçmiş olacak. Lakin bunu artırım olarak da değerlendirmemek gerekiyor. Zira bu, yemek fiyatı. Düzenleme, patronların yemek fiyatını kıdem tazminatına dahil etmeme uygulamasını da engelleyecek.”
ENFLASYONU ETKİLER
Yeni düzenleme büyük oranda özel dal çalışanlarını etkileyecek. Zira kamu çalışanlarının kıymetli bir kısmına yemekhane hizmeti veriliyor. Yemek kartları, yemek dışında mutabakatlı olan yerlerdeki alışverişlerde de kullanılabiliyordu. Personeller bazen alışverişlerini bu kartlarla yapabiliyorlardı. Kimi emekçiler de yemek kartlarını “komisyon” karşılığı paraya çevirtebiliyorlardı. Buna da gerek kalmayacak.
Yeni uygulamayı kıymetlendiren Yemek Sanayicileri Federasyonu Hüseyin Bozdağ, yemek kartlarının marketlerde de harcanabildiğini hatırlatarak, “Böyle olunca beşerler öğlen yemeğini geçiştirip bu kartlarla alışveriş yapıyorlardı. Şu anda yasal fiyat 51 lira. Bu para ile dışarıda yemek yemek güç. Bizim üzere tabldot yemek veren yerler lakin bu maliyete 3-4 çeşit yemek verebiliyor. Münasebetiyle dalımızı canlandıracağını düşünüyoruz” dedi.
İTO Başkanı Avdagiç ise, komisyon masrafının ortadan kalkacağını belirterek “Bu durum enflasyonla uğraşa de müspet yansıyacak. Patronların çalışanlara elektrik, doğalgaz ve ısınma dayanaklarının bin liralık kısmının gelir vergisi ve sigorta prim kesintisinden muaf tutulmasını da isabetli bir karar olarak görüyoruz” dedi.
ANKARA İLE GÖRÜŞÜYORLAR
Yemek kartı dalında ise kaos hâkim. Sodexo, Multinet, Ederned, Ticket, Setcard üzere şirketlerin hâkim olduğu dal Ankara ile görüşme halinde. Dikkat çekilen noktalar ise şunlar: “Yaklaşık 5 milyon çalışan nakit aldığı için para lokantalarda kullanılmayacak. Bu da 27 bin lokantada harcanan 3 milyar liralık aylık cironun öbür yerlerde kullanılması demek. En az 1500 işletme küçülecek yahut kapanacak. Yaklaşık 15 bin kişi işsiz kalması manasına gelir. Piyasa da 25 yıldır faaliyet gösteren altı yemek kartı şirketinin kapanması ile de yaklaşık 2 bin 300 çalışan birebir durumu yaşayacaktır.”