Birleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütü’ne (FAO) nazaran 2022’de global besin fiyatları, 9 aylık düşüşe karşın yıllık bazda rekor düzeye yükseldi.
Uluslararası piyasalarda yaygın olarak süreç gören besin emtiasının aylık fiyat değişimlerini izleyen endeks, Aralık ayında yüzde 1,9 düşüşle 132,4 puana indi.
Ancak endeks 2022’de yıllık bazda, bir evvelki yıla kıyasla yüzde 14,3 yükselişle 143,7 puana yükseldi.
FAO, bunun kayıtların başladığı 1990 yılından bu yana en yüksek düzey olduğunu açıkladı.
Bu artış tartıyla Rusya’nın 24 Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgale başlamasına bağlanıyor.
Aylık bazda kaydedilen düşüş başta bitkisel yağ fiyatlarındaki değişimden kaynaklanırken şeker ve süt eserlerinin fiyatlarında yükselme oldu.
Gıda fiyatlarında Covid-19 pandemisinden bu yana ağır değişkenlik yaşanıyor.
2021’de global iktisadın canlanması ve artan taleple fiyatlar bir evvelki yıla kıyasla yüzde 28 oranında yükselmişti.
Şubat 2022’de Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle bu yükseliş devam etti.
İlerleyen aylarda tahıl ve başka besin eserlerinin Karadeniz üzerinden dünya pazarlarına ulaştırılabilmesi için BM takviyeli Tahıl Koridoru Mutabakatı ile fiyatlarda bir dengelenme yaşandı.
FAO Baş Ekonomisti Maximo Torero, “Çok değişken iki yılın akabinde daha sakin besin emtia fiyatları memnuniyetle karşılanıyor” dedi ve ekledi:
“Ancak global besin fiyatlarının yüksek düzeylerde seyrettiği, birçok temel eserin rekor düzeye yaklaştığı, pirinç fiyatlarının arttığı ve hala gelecekte tedarikle ilgili birçok belirsizliğin olduğu bu devirde uyanık olmak ve global besin güvensizliğini azaltmaya odaklanmak kıymetli.”
Fiyatları artan ve azalan ürünler
Aralık ayında palm, soya, kolza ve ayçiçeği yağlarının fiyatlarında; azalan global talep, Güney Amerika’da soya üretiminde mevsimsel artış ve ham petrol fiyatlarındaki azalma nedeniyle düşüş kaydedildi.
Hasat mevsiminin sürmesi ise buğday fiyatlarında düşüşe neden oldu.
Et fiyat endeksinde de Aralık ayında 1,2 puanlık düşüş kaydedildi.
Öte yandan Asya bölgesinde talep artışı ve para ünitesinin kıymet kazanmasıyla milletlerarası pirinç fiyatları yükseldi.
Süt eserlerinde de beş aydır süren düşüşün akabinde Aralık’ta 1,2 puanlık artış kaydedildi.
Şeker fiyat endeksi ise olumsuz hava şartları nedeniyle yüzde 2,4 oranında yükseldi.