Afrika’nın 5 büyük hayvanından biri olarak nitelendirilen fillerin nüfusu, son yüzyılda büyük düşüş yaşasa da Güney Afrika bölgesinde uzun yıllardır artmaya devam ediyor.
Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından tehlike altındaki tipler ortasında gösterilen Afrika filleri kıtada yarım milyondan fazla nüfusa sahip. Bunun yüzde 70’i ise Güney Afrika bölgesinde bulunuyor.
Güney Afrika Ulusal Parkları (SANPARKS) Savana ve Çayır Araştırmaları Uzmanı Dr. Sam Fereria ve Güney Afrika Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Enstitüsünde (SANBI) kıdemli bilim insanı Jeanetta Selier, fil nüfusu yoğunluğunun ekosistem üzerindeki tesirlerini kıymetlendirdi.
AŞIRI FİL NÜFUSUN ETKİLERİ
Fereria, kıtanın başka bölgelerinin tersine Güney Afrika bölgesinde fil nüfusunun daha uygun korunup çoğaldığını ve daha uzun yaşadığını belirterek, “Örneğin Güney Afrika Cumhuriyeti’nde en ağır fil nüfusuna sahip Kruger Ulusal Parkı, son iki yahut üç yüz yılda mevcut olandan çok daha fazla file mesken sahipliği yapıyor.” dedi.
Fillerin Afrika ekosistemi üzerinde kilit rol oynadığına değinen Fereria, fil nüfusunun ağır olarak toplandıkları topraklarda habitat değişikliğine neden olabileceğine dikkati çekti.
Fereria, fillerin tesirinin, yerdeki kaynakları ne kadar ağır kullandıklarıyla ilgili olduğuna işaret ederek, “Fillerin makul bölgeleri nasıl kullandıkları ise su, yiyecek, rahat ve inançlı yer üzere bağlı oldukları kaynaklara bağlı.” diye konuştu.
Kruger Ulusal Parkı’nda 19. yüzyılda fil sürülerinin itlaf edilmesinin akabinde bu bölgede geniş ölçekli ağaçlık alanlar oluştuğunu lisana getiren Fereria, bunun fillerin habitat üzerine tesirlerine örnek olarak gösterilebileceğini söyledi.
İNSAN FİL ÇATIŞMASI
Bilim insanı Jeanetta Selier ise fillerin ekosisteme tesirlerinin farklı parametrelere dayandığına dikkati çekerek, “Filler bir alanda ne kadar uzun mühlet kalır ve o alan içinde ne kadar uzun mühlet beslenirse, tesirleri o kadar yüksek olur.” dedi.
Selier, bilhassa Güney Afrika’da fillerin insan egemenliğindeki yerlerde yaşadığına dikkati çekerek, bunun birçok vakit insan fil çatışmasına yol açtığını vurguladı.
Güney Afrika bölgesindeki fil nüfusunu “aşırı” ve “yoğun” olarak nitelendiren Selier, bu durumun bölgede bitki örtüsünün homojenleşip yapısal değişikliğe uğramasına neden olduğuna işaret etti.
Selier, “Aşırı fil nüfusu çoklukla ormanlık alanların çalılıklara dönüşmesine sebep oluyor, bilhassa büyük ağaçların kaybına yol açıyor ve bu ağaçlarda yaşayan akbaba üzere kimi kuş tiplerinin lokal seviyede kuşaklarının yok olmasına neden oluyor.” dedi.
Aşırı fil nüfusunu denetim altına almak için alınabilecek önlemlere de değinen Selier, “İtlaf son deva olsa da kullanılabilecek bir sistemdir. Fillerin çok nüfusa sahip bölgeden muhtaçlık duyulan bölgeye taşınması da öteki bir metottur. Güney Afrika’dan, Malavi ve Mozambik’teki bölgelere daha evvel muvaffakiyetle taşındı. Lakin hala fil isteyen çok fazla yer yok ve filin uzun aralıklara taşınması çok maliyetli.” sözlerini kullandı.
Selier, Güney Afrika’da fil nüfusunun ise ulusal parkların ve rezervlerin ilan edilmesinin yanı sıra çitle çevrilmesi nedeniyle daima büyüme periyodu geçirdiklerini kaydetti. (AA)