Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Hakan Öztürk, hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesinin, tabiatta hayvanların fizyolojisini de olumsuz etkilediğini söyledi. Öztürk, “Havalar sıcak gittiğinde hayvanlar kış uykusuna yatmamakta ya da daha geç yatmakta. Bu, çok uzun vadede hayvan kuşaklarını olumsuz istikamette etkileyebilir, birtakım ırkların yeryüzünden kaybolmasına kadar gidebilecek süreçlere sebebiyet verebilir” dedi.
Kış mevsiminin birinci yarısının tamamlanmasına karşın şimdi tesirli kar yağmaması ve hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi, doğal ömrü da olumsuz etkiledi. Birtakım hayvanlar, kar yağmadığı için kış uykusuna yatmadı. Birçok bölgede kar yağmaması nedeniyle kış uykusuna yatmayan ayılar, Tabiat Muhafaza ve Ulusal Parklar Genel Müdürlüğü’nce yaban hayatını izlemek için kurulan fotokapanlara yansıdı. Uzmanlar, bu durumun uzun vadede hayvanlarda sıhhat meselelerine yol açabileceğini belirtti.
‘Fizyolojileri olumsuz etkileniyor’
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Hakan Öztürk, kış uykusunun, serinkanlı hayvanların ve birtakım küçük göğüslü hayvanların gerçekleştirdiği fizyolojik adaptasyon düzeneği olduğunu kaydetti. Öztürk, “Özellikle ‘küçük memeli’ dediğimiz kirpi, köstebek, yarasa, tarla faresi, tarla sincabı, porsuk üzere hayvanlar nitekim kış uykusuna yatarlar. Buradaki hedef; kuvvetli, çetin iklim şartlarında hayatta kalmak, korunaklı yuvalarında havaların tekrar ısınma anına kadar rahat bir dönem geçirmek. Aslında hayatta kalma stratejisi. Ayılar üzere kimi hayvanlar da kış uykusuna yatarlar. Mevsim değişikliği, havaların bu türlü sıcak gitmesi hayvanların fizyolojilerini de olumsuz tarafta etkilemekte. Havaların soğuması, hayvanlarda kış uykusuna yatma ile ilgili fizyolojik sistemleri tetiklemekte. Havalar sıcak gittiğinde hayvanlar kış uykusuna yatmamakta ya da daha geç yatmakta. Kış uykusuna yatarken de birtakım hazırlık süreçleri devreye girmekte daha çok beslenmekte, yağ depolamakta, kışın da bu güç rezervlerini kullanmakta. Hayvanlar kış uykusuna yatmadıklarında bu rezervlerini tamamlayamamakta ya da güçsüz düşmekte” diye konuştu.
‘Sağlık sıkıntılarına neden olabilir’
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Hastanesi Başhekimi Doç. Dr. Oytun Okan Şenel de iklim değişikliğinin yaban hayvanlarında ikinci ve değerli tesirinin, habitatını terk etmek zorunda kalan hayvanların kent ömrüne ya da uygun olmayan ortamlara giriş yapması olduğunu söyledi. Prof. Dr. Şenel, “Çünkü ortam değiştirirken bir geçiş koridoruna gereksinim duyuyorlar fakat kentleşme nedeniyle çoğunlukla bunu bulmaya imkan yaratamadıkları için otoyollarda trafik kazalarına maruz kalıyorlar, kent hayatının içinde insan ile istemedikleri müsabakalara maruz kalıyorlar. Hayvan hastanemizde ve yaban hayvanları ünitemizde çok sayıda yaban hayvanını bu nedenle konuk etmek durumunda kalıyoruz. Makul sıcaklık aralıklarında ve belli bitki örtüsünün bulunduğu ortama adapte olan hayvanlar, iklim değişikliğinin yarattığı sera tesirine adapte olabilmek için evvel bulundukları ortamda irtifa değiştirmeye çalışıyorlar lakin o ortam onlar için yaşanamaz duruma geldiğinde mecburî olarak mülteci hale geliyorlar ve ortam değiştirmek durumunda kalıyorlar” diye konuştu. (DHA)