Duygu Erdoğan – Tarlada yeni bir ekim dönemi için hazırlıklar başladı. Buğday ve arpa üzere hububat kümesi ve baklagiller içinde kırmızı mercimekte ekim ve kasım aylarında gelecek yıl için ekim yapılacak. Buğday ve arpada hem devletin alım fiyatı hem de piyasanın seyrinden şad olan üreticiler, yeni döneme da istekli giriyor. Lakin kırmızı mercimekte fiyatları 2021’in kapanış dönemi düzeyinde kaldığı için üretimin olumlu bir seyir izlemeyeceği kaygısı var. Buna karşın üreticinin bilhassa kurak alanlarda randıman alabildiği kırmızı mercimekten vazgeçmemesi için teklifler sunuluyor.
Maliyet tesiri…
Hem pandemi süreciyle birlikte besine erişim konusu ve ülkelerin stok tutma eğilimi, hem de buğdayda değerli üreticiler Rusya ile Ukrayna ortasındaki savaş ortamı, hububat üzere temel besinde dünya çapında zahmetlere yol açtı. Piyasalarda yükselen fiyatlar ve bu eğilim eserlerin fiyatlarını üst taşıdı. Türkiye’nin değerli teşebbüsleriyle oluşturulan ‘tahıl koridoru’ sayesinde piyasada istikrar görüldü fakat kapanan yol yeni dönem için beklentileri değiştirdi. Yeni ekim dönemine hazırlanan hububat üreticisinin bu yıl bilhassa Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) verdiği fiyat dayanağının tesiriyle ekim alanlarını artırması bekleniyor.
Çiftçilerin yüksek girdi maliyetleri nedeniyle bu ekim devrinde maliyeti az fakat ünite pahası yüksek olan eserleri öncelediğini anlatan Konya’da ziraat odalarına danışmanlık veren Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Soylu, bu periyotta satışı daha rahat olduğu için arpa ve buğdayın birinci sıralarda geldiğini söyledi. TMO’nun arpa ve buğday alımında dünya piyasalarına nazaran fiyat verdiğini hatırlatan Soylu, “Bu dönem verimli bir yıl yaşandı. Gelecek yıl da fiyatların düzgün gideceği beklentisiyle yeniden arpa ve buğday ekiminde bir ölçü artış olabilir” dedi.
Kıraç alan
Devletin alım fiyatı açıklamadığı ya da fiyatın düşük kaldığı eserlerde tereddüt yaşandığını belirten Soylu, “Girdi maliyetlerinin bu kadar yüksek olduğu bir ortamda çiftçi karının sürdürülebilir olmasını istiyor. Örneğin fiyatın düşük kaldığı ayçiçeği ekimi yeni dönemde azalabilir. Buna rağmen şeker pancarı ekimi artacaktır” diye konuştu.
Üretici tarafında bu yeni ekim döneminde buğday açısından bir düşünce beklenmediğini belirten Ulusal Baklagil Konseyi Başkanı Abdullah Özdemir, gerçekleşen fiyatların çiftçiyi mutlu ettiğini söyledi. Yeniden ekim devri olan kırmızı mercimekte ise üreticinin kararsız kaldığını anlatan Özdemir, “Fiyatta geçen yıl ile ayrışma görülmediği için olumlu bir beklentimiz yok. TMO eser alarak fiyatları 15 lira düzeyinde tutmaya çalıştı. Fakat üretici ekim konusunda kararsız ve endişeli” dedi.
Bu kararsızlığa karşı olumlu bir etkeni vurgulayan Özdemir, “Çiftçiler uğraşı az olan kırmızı mercimeği, kıraç alanlara takım randıman alabiliyor. Bu tarafta tercihler kırmızı mercimek üretimini muhakkak düzeyde tutabilir” diye konuştu.
Fiyat güncellenmişti
Piyasayı regüle etmek için pek çok eserde alım fiyatı açıklayan ve fiyatları muhakkak bir düzeyde tutmaya çalışan Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), buğdayı 6 bin 450 TL/ton, arpayı 5 bin 700 TL/ton fiyatından aldı. TMO kırmızı mercimekte ise ton başına 15 bin liradan alım yaptı. Her üç eserde de TMO alım döneminde fiyatları ikinci defa üst istikametli güncellemişti. Bu alım fiyatları sayesinde çiftçi hem TMO’ya, hem de tüccarlara sattığı fiyat düzeyinden mutlu olarak yeni döneme da buna nazaran hazırlığını yaptı.