Çin’de neredeyse üç yıldır süren “Sıfır Covid” siyasetinin Aralık ayında gevşetilmesiyle ülkede koronavirüs hadiseleri artıyor. Halk, kısıtlamaların bir anda, plansız bir halde sonlandırıldığını ve bu yüzden şimdiye kadar sarf edilen tüm gayretin boşa olduğunu söylüyor.
Çin, kısıtlamaları kaldırma kararının son atılımı olarak Pazar günü hudutlarını memleketler arası seyahatlere açtı. Bununla birlikte kitlesel test uygulamaları, karantina mecburiyeti ve zarurî bölgesel kapanmalar da sonlandırıldı. Ülkede olayların ve hastane tedavilerinin arttığı bildiriliyor.
BBC’ye konuşan Çen, 85 yaşındaki babası Aralık’ta Covid’e yakalandığında ambulans bulmalarının imkansız olduğunu anlatıyor. Pekin’deki Chaoyang Hastanesi’ne giden Çen ailesine farklı bir hastaneyi denemeleri yahut bir serumla hastanenin koridorunda oturmaları söylendi.
Çen, “Yatak, teneffüs aygıtı ve tıbbi ekipman yoktu” diyor. Virüse yakalandıktan sonra önemli bir akciğer enfeksiyonu geçiren Çen’in babası artık düzgünleşti, lakin oğlu ikinci sefer virüse yakalanmasının daha da tehlikeli olabileceğinden endişeleniyor.
Çin “sıfır Covid”
Şanghay’da yazılımcı olarak çalışan ve Covid’e karşı aşı olmayan 27 yaşındaki bir genç, kendisini virüse maruz bırakmaya çalıştığını anlatıyor:
“Tatil planlarımı değiştirmek istemiyorum. Şayet Covid’e yakalandığım vakti denetim edebilirsem ve tatil vaktine kadar iyileşirsem iptal etmek zorunda kalmam diye düşündüm” diyen bu genç, virüsün yol açtığı eklem ağrılarının beklediğinden daha şiddetli olduğunu lakin birden fazla semptomun sıradan olduğunu söylüyor.
Şanghay’da BBC’ye konuşan 26 yaşındaki bir bayan ise “Covid’e yakalanmak için” testi olumlu olan bir arkadaşını ziyaret ettiğini söylüyor. Lakin kendisi de Covid’e yakalanan bu bayan güzelleşme sürecinin güç geçtiğini, “Sıradan bir nezleden çok daha sancılı” olduğunu paylaşıyor.
Zhejiang eyaletinin kuzeyindeki Jiaxing merkezli bir devlet işletmesinde çalışan 29 yaşındaki bir öbür kişi ise sonların tekrar açıldığını duyduğunda çok heyecanlandığını, konserlere gitmek için Çin’in farklı bölgelerine tekrar seyahat edeceğini anlatıyor:
“Seyahat etmek için müdürümden müsaade almam gerektiği periyotlarda hayat nitekim gülünçtü. Ben yalnızca hayatın olağana dönmesini istiyorum lakin alışılmış ki yaşlılar için endişeleniyorum”
Dedesi Covid’e yakalandığında hastaneye gitmeyi reddettiğini anlatan bayan, hastanelerin ve krematoryumların baskı altında olduğuna ve cenaze salonlarının üst üste yığılmış cesetlerle doldurulduğuna dair duyumlar aldığını söylüyor.
Normal vakitler geri döndü mü?
Çin’in büyük kentlerinde halk tekrar alışveriş merkezlerine, restoranlara, parklara ve vize müracaat merkezlerine doluşuyor. Devlete ilişkin Küresel Times gazetesi, Çinliler ile yapılan röportajlara dayandırdığı “Normal vakitler geri döndü” başlığını attı.
Ancak kimi bireyler için bu epey şiddetli bir süreç. Örneğin Liu isimli bir bayanın ileri düzey diyabet hastası olan ve Covid aşısı yaptıramayan eşi, dikkatli davranmaya çalışsalar da virüse yakalandı.
Çiftin kızları Pekin’in dört köşesinde Pfizer üretimi Paxlovid isimli Covid ilacını arayıp bulamadıktan sonra son devayı kara borsada buldu ve 7500 CNY’ye (yaklaşık bin dolar) ilacı bulabildi. Liu, “Eşim rahatça düzgünleşti lakin ikinci dalga geldiğinde ne olacağını bilmiyoruz” diyor.
Bazı şahıslar Paxlovid ilacı, oksijenatör ve nabız ölçme aygıtı üzere tıbbi materyalleri meskenlerinde depoluyor. Öbür yandan büyük kentlerin ötesinde, kırsal bölgelerde insanların ne durumda olduğuna dair çok fazla bilgi yok.
Pekin’de yaşayan 52 yaşındaki Li, hükümetin kısıtlamaların birinci iki yılında “doğru kararı verdiğini” fakat “sıfır Covid” siyasetini 2022’nin başlarında sonlandırması gerektiğini düşünüyor:
“Sonunda kısıtlamalar kaldırıldı fakat çok ani oldu. Hükümet bunu kademe aşama, bölge bölge yapmalıydı. Bir de bunu kışın yapmak çok makûs bir fikir, neden baharı beklemediler? Ayrıyeten hükümet kısıtlamaları kaldırırken neden alt yapı ve teçhizat çalışması yapmadı? 2022 bizim için en güç bir yıldı, umarım 2023 daha makus olmaz”