Emtia piyasasında bir evvelki hafta görülen müspet seyir sonrası geçen hafta düşüşler yaşandı.
Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) bir evvelki hafta yaptığı tarihi faiz artırımının akabinde para siyasetlerine ait belirsizliklerin azalması emtia piyasasını olumlu etkilerken, geçen hafta ABD’de enflasyonun beklentileri aşması sonrası para siyasetlerine ait “şahin” öngörülerin artması ise emtia piyasasının negatif seyretmesine neden oldu.
ABD’de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), ağustosta aylık bazda beklentilerin tersine yüzde 0.1, yıllık bazda da yüzde 8.3 ile beklentilerin üzerinde arttı. Euro bölgesinde yıllık enflasyon, güç fiyatlarındaki yükselişin tesiriyle ağustosta yüzde 9.1’e çıkarak rekor kırdı.
Analistler, enflasyonist tasalar paralelinde merkez bankalarının tarihi seviyede faiz artırımlarına devam edeceği beklentilerinin güçlendiğini belirterek, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) gelecek haftaki toplantısı öncesi doların öbür para üniteleri ve emtialar karşısında bedel kazandığını söyledi.
Piyasalarda, Fed’in yüzde 76 ihtimalle 75 baz puanlık, yüzde 24 ihtimalle de 100 baz puanlık faiz artırımı fiyatlanıyor.
Böylece geçen hafta enflasyonist telaşlar ve merkez bankalarının para siyasetlerindeki “şahin” beklentilerle emtia piyasasında talebe yönelik tasalar arttı.
Analistler, resesyon riskine rağmen piyasalarda Fed’in yapması öngörülen agresif faiz artırımlarının fiyatlandığını söyledi.
ALTININ ONSU, NİSAN 2020’DEN BU YANA EN DÜŞÜK SEVİYEDE
Geçen hafta 1.654 dolarla Nisan 2020’den bu yana en düşük seviyeyi gören altının onsu, haftayı yüzde 2.4 kayıpla tamamladı.
Paladyum yüzde 2 kıymet kaybederken, gümüş yüzde 3,8 ve platin yüzde 2,9 paha kazandı.
Analistler, gümüşün; yelpazesi genişlemeye devam eden endüstriyel bir metal olduğunu ve gümüşe talebin arttığını söyledi.
Geçen hafta baz metallere de satış dalgası hakim oldu. Tezgah üstü piyasada bakır yüzde 1.3, kurşun yüzde 0.9, alüminyum yüzden 2.1 ve çinko yüzde 4.7 azalış kaydetti.
Nikel ise yüzde 8.1 bedel kazandı. Emtia piyasasında devam eden satış baskısına rağmen nikelde arza ait sıkışıklığın devam ettiğini belirten analistler, platin fiyatlarının da yükseldiğini kaydetti.
PETROL VE GAZ DÜŞTÜ
Geçen hafta Brent petrol yüzde 1.2, New York Ticaret Borsası’nda süreç gören doğal gaz da yüzde 2,9 kıymet kaybetti.
Brent petrol fiyatlarındaki düşüşte, global petrol talebine ait kaygılar tesirli olurken, Çin’de Covid-19 tedbirlerinin sıkılaştırılması, ABD ile Avrupa’da faiz artırımlarının ekonomileri yavaşlatacağı ve yakıt talebini azaltacağı kaygıları fiyatları aşağı istikametli baskılamaya devam ediyor.
Dünyanın en büyük petrol üreticisi ve tüketicisi ABD’nin ham petrol stoklarındaki artış öngörüsü de talebin düşük seyrettiği algısı yaratarak fiyatlardaki gerilemeyi destekledi.
Amerikan Petrol Enstitüsü, ülkenin ham petrol stoklarında yaklaşık 6 milyon 35 bin varil artış kestirim edildiğini açıkladı. Piyasa beklentisi, stokların yaklaşık 200 bin varil azalacağı tarafındaydı.
TARIM EMTİALARINDA DA DÜŞÜŞLER ÖNE ÇIKTI
Geçen hafta tarım emtialarında da düşüşler öne çıktı.
Chicago Ticaret Borsası’nda süreç gören buğday yüzde 1,1 ve mısır yüzde 0,8 azalış kaydederken, pirinç yüzde 1,4 ve soya fasulyesi yüzde 2,6 arttı.
Dünya buğday üretim varsayımlarının evvelki aya nazaran artış göstermesi, buğday fiyatlarında paha kaybına, ABD’nin üretim varsayımlarını düşürmesi de soya fasulyesi fiyatlarının yükselmesine neden oldu.
Geçen hafta pamuk yüzde 5,3 ve kahve yüzde 5,9 bedel kaybederken, şeker yüzde 0,3 arttı. Kakao ise yatay seyretti.
Faiz artırımı beklentileri ve ekonomik büyümeye yönelik telaşlar, pamuk fiyatlarında paha kaybına neden oldu.
Küresel büyümenin yavaşlaması nedeniyle kahve talebine yönelik kaygılar kahve fiyatlarını olumsuz etkilerken, Brezilya’daki kurak hava ve şeker üretiminin evvelki yıla nazaran azalması da şeker fiyatlarında yükselişi beraberinde getirdi.
Analistler, bu hafta açıklanacak Fed, İngiltere Merkez Bankası (BoE) ve Japonya Merkez Bankası faiz kararlarının varlık fiyatları üzerinde tesirli olabileceğini söyledi.
“EKONOMİK BÜYÜME KAYGILARI ARTIYOR”
Vadeli süreç ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, ABD’den gelen bilgiler sonrası Fed’in faiz artırımına yönelik kaygıların arttığını belirterek, “Bu da ekonomik büyüme tasalarını artıyor.” dedi.
Ergezen, buğdayın haftayı düşüşle tamamladığını aktararak, ”Avrupa’da artan hava sıcaklıkları nedeniyle buğday ve mısır üretimine yönelik telaşlar devam ediyor. Yeni açıklanan üretim iddialarındaki artışa karşın cuma günü fiyatlarda artış vardı. Lakin yüksek üretim varsayımları nedeniyle yükselişin sonlu kalması bekleniyor. Aslında buğday haftayı da düşüşle kapattı.” diye konuştu.
Mısırdaki düşüşe değinen Ergezen, petrol fiyatlarının mısır talebini etkilediğini söyledi. Mısırın biyodizel üretimi için kullanılan ham unsurlardan biri olduğunu vurgulayan Ergezen, bu nedenle petrol fiyatlarındaki değişimin üreticilerin mısır talebinin artmasına yahut azalmasına neden olduğunu kaydetti.
Ergezen, pirinçteki yükselişte Uzak Doğu’da, bilhassa de Pakistan’da yaşanan sellerin tesirli olduğunu söz etti. Pirinçte arza yönelik kaygılarda artış olduğunu belirten Ergezen, bununla birlikte üretim iddialarındaki düşüşün de pirinçteki yükselişte tesirli olduğunu söyledi.
ABD’de enflasyon sayısının beklentilerin üstünde gelmesinin faiz artırımı beklentilerini ve ekonomik büyüme tasalarını artırdığını aktaran Ergezen, bu durumun pamuk ve kahveyi olumsuz etkilediğini söz etti. Ergezen, bilhassa Çin ve Avrupa iktisadına yönelik telaşların kahve piyasasını olumsuz etkilediğini belirtti.