Güney Kore’de muhalefet partilerinin Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’un 3 Aralık’taki sıkıyönetim ilanı nedeniyle vazifeden alınması için meclise sundukları yeni önerge bugün oylanacak.
Güney Kore ajansı Yonhap’ın haberine nazaran, milletvekilleri, önergenin görüşüleceği oturum için bugün Ulusal Meclis’te toplanacak.
Ana muhalefetteki Demokratik Parti ve 5 küçük muhalefet partisi, Yoon’un sıkıyönetim ilanının anayasaya ve kanunlara ters olduğu gerekçesiyle devlet liderinin misyondan alınması için yeni bir önergeyi meclise sunmuştu.
Önergede, 3 Aralık’taki kısa periyodik sıkıyönetim ilanının “anayasayı ve maddeleri ihlal ettiği”, bu yüzden Devlet Lideri’nin misyondan alınması gerektiği belirtildi. Yoon’un sıkıyönetim ilanının akabinde sıkıyönetim birliklerine ve polise milletvekillerini tutuklama buyruğu verdiğine dair tezler da yeni önergede yer aldı.
Önergenin kabulü için meclis üye tam sayısının 3’te 2’sini oluşturan 200 milletvekilinin lehte oyu gerekiyor. Ulusal Meclis’teki 300 sandalyeden 192’sine sahip olan muhalefet bloğu, nitelikli çoğunluğu sağlayabilmek için iktidardaki Halkın Gücü Partisinden (PPP) en az 8 milletvekilinin takviyesine gereksinim duyuyor.
PPP’den şu ana dek 7 milletvekili önergeye dayanağını açıkladı, 1 iktidar milletvekili daha takviye verirse önerge oylamada kabul edilebilir.
7 ARALIK’TAKİ ÖNERGE KABUL EDİLMEMİŞTİ
Ulusal Meclis’te benzeri bir azil önergesi, 7 Aralık’ta, PPP milletvekillerinin birçoklarının oylamayı boykot etmesi nedeniyle kâfi sayıya ulaşamayıp kabul edilmemişti. Sırf 3 PPP milletvekilinin önerge için oy kullandığı bildirilmişti.
PPP lideri Han Dong-hoon, hafta içinde yaptığı açıklamada, muhalefetin Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’un misyondan alınmasını talep ettiği önergeyi desteklediğini bildirdi.
Han, Yoon’un meclis tarafından misyondan alınmasının şu anda “tek geçerli yöntem” olduğunu belirterek, “Gelecek azil oylamasında, partimizin milletvekilleri meclis salonuna girerek kendi inanç ve vicdanları doğrultusunda oylamaya katılmalı.” tabirini kullanmıştı.
Milletvekili olmadığı için azil oylamasına katılamayacak olan Han’ın muhalefetin önergesine takviyesinin, partinin halini ne istikamette etkileyeceği meçhul. Bu konuda liderin değil parti kümesindeki milletvekillerinin iradeleri belirleyici oluyor.
AZİL SÜRECİ NASIL İŞLEYECEK?
Güney Kore’de bir devlet liderinin misyondan alınması için Ulusal Meclise sunulan azil önergesinin, meclisin üçte ikisi tarafından onaylanması gerekiyor. Öbür siyasalların azli için ise salt çoğunluk kâfi oluyor.
Azil oylamasının akabinde süreç Anayasa Mahkemesi’ne intikal ediyor. Azil sürecine ait delilleri dinleyip kıymetlendirmek üzere duruşma düzenleyen mahkemenin, azli onaylamak yahut reddetmek için 6 ay mühleti bulunuyor. Mahkemedeki 9 yargıçtan 6’sının kararı onaylaması halinde önder misyondan alınıyor.
Bu durumda 60 gün içinde yeni liderin seçilmesi gerekiyor. Bu süreç, devlet liderinin istifa etmesi durumunda da geçerli oluyor.
NE OLMUŞTU?
Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol, 3 Aralık gecesi televizyonda yaptığı konuşmada, “muhalefetin devlet aykırısı aktivitelere karışması” gerekçesiyle sıkıyönetim ilan etmiş lakin parlamentonun yaptığı oylamada kararı kaldırması ve akabinde bunun Bakanlar Konseyinde onaylanmasıyla geri adım atmıştı.
Yoon, muhalefeti “hükümetin fonksiyonunu yerine getirmesini engellemekle” suçlayarak, sıkıyönetimin “Kuzey Kore yanlısı güçleri ortadan kaldırmayı ve anayasal özgürlük sistemini muhafazayı amaçladığını” savunmuştu.
Sıkıyönetim ilanının ardından Savunma Bakanlığı, ordudaki komutanlara toplantı talimatı verip teyakkuzda olunması daveti yapmıştı. Öte yandan “sıkıyönetim birlikleri” olarak görevlendirilen askerlerin Ulusal Meclise girdiği bildirilmişti.
Ulusal Mecliste yapılan acil oturumda sıkıyönetim kararının kaldırılmasına ait verilen önerge, 190 milletvekilinin oyuyla kabul edilmişti. Ulusal Meclis Başkanlığı Ofisi, sıkıyönetimin, yapılan oylamanın akabinde “hükümsüz” hale geldiğini açıklamıştı.
Bunun üzerine Bakanlar Şurasını toplayan Yoon, kabinenin onayının akabinde sıkıyönetimi sona erdirdiğini duyurmuştu.