Türkiye’yi derinden sarsan Kahramanmaraş merkezli sarsıntılar sonrası yardım çalışmaları sarsıntılardan bu yana geçen haftalarda tartışıldı ve tartışılmaya devam ediyor. Bilhassa Türkiye’nin en eski ve en büyük yardım kuruluşu olan Kızılay’ın çadır satması bu başlık altında gündem oldu. Kızılay’ın şirketleşme süreci de burada dikkat çekiyor. İşte Kızılay’ın şirketleri?
Kızılay, 1868 tarihinde “Osmanlı Yaralı ve Hasta Askerlere Yardım Cemiyeti” ismiyle kuruldu. 155 yıllık tarihinde dernek vasfıyla yardımlara koşan Kızılay, son günlerde yardımların yetişmemesi ve bir şirkete dönüşmek gündemlerinin başrolünde kaldı.
6 Şubat’ta Kahramanmaraş merkezli sarsıntılarda çok geniş bir bölge etkilenirken, yardımların yetişmesi, dağıtılması ve bilhassa barınma sorunu baş gösterdi. Bu bağlamda gözler devletin yardım için en yetkili organları olan AFAD ve Kızılay’a çevrildi. Hükümet erkanı sorun olmadığını belirtirken, bölgeden gelen bilgilerin çok uyuşmadığı gözlendi. Bilhassa 20 Şubat’ta yaşanan şiddetli sarsıntılarda bölgede barınma sorunu nedeniyle hasarlı meskenlerine girenlerin olduğu bilgisi yayıldı. Bu da tartışmaların artmasına neden oldu.
Son olarak da AHBAP’ın Kızılay’dan afetin daha birinci günlerinde çadır aldığı ortaya çıkınca yer yerinden oynadı.
Aslen sorun ticari değildi, sorun etik ve mantıksal olarak inceleniyordu. Kızılay’ı ‘kötü günlerde devletin sıcak elini uzatması’ olarak bilenler durumu sorguluyordu. Birçok soruların en başında; ‘Kızılay, bir yardım kuruluşundan bir holdinge nasıl dönüştü?’ geliyordu.
Kızılay Yatırım, kuruluşuna gittiğimizde şirket profilinde, “Kızılay’ın insani yardım faaliyetleri için nizamlı kaynak sağlamak ve gereksinimlerine tahlil üretmek hedefiyle 2018 yılının Kasım ayında kuruldu. Kızılay Yatırım ve ona bağlı küme şirketleri, Kızılay ismine ‘sosyal tesir yatırımcılığı’ yapmakta” tabirlerini görüyoruz.
Önce ‘etki yatırımcılığına’ bakalım. ‘Sosyal meselelere yönelik yatırımlar’ olarak özetleyebileceğimiz bir finansal kararlar alma formu olan ana emel, Kızılay’ı nasıl bir şirkete dönüştürmüştü?
Kızılay Yatırım, misyon ve vizyonlarının “Kızılay” için olduğu kıymetle belirtiliyor. Şirketin öncelikli gayesi Kızılay’ın faaliyetleri akabinde da Kızılay’a getiri sağlamak.
Kızılay Yatırım’ın çatısı altında Kızılay İçecek, Kızılay Tesir Yatırımı, Kızılay Biyomedikal, Kızılay Teknoloji, Kızılay Portföy, Kızılay Sıhhat, Kızılay Çadır ve Dokumacılık, Kızılay Kültür ve Sanat, Kızılay Sistem Yapı, Kızılay Bakım ve Kızılay Lojistik şirketleri bulunuyor. Bu şirketler ne iş yapıyor bakalım dilerseniz.
Kızılay İçecek
www.kizilayicecek.com.tr
Kızılay İçecek, yıllık bir milyar şişe sade, aromalı ve meyveli eser üretme kapasitesiyle 26 ülkeye ihracat yaparken, yeşil teknolojiye odaklanarak, kurumsal gelişim ve dönüşümü sürdürülebilirlik prensipleriyle uyumlu olarak gerçekleştirdiği belirtiliyor.
Kızılay Tesir Yatırım
kizilayetkiyatirim.com.tr
Kızılay Tesir Yatırım, sürdürülebilir kalkınma amaçlarına ‘etki yatırımları’ yoluyla katkı sağlamaya çalıştığı belirtiliyor. Toplumsal gayeler, birincil öncelik olarak, yenilikçi anlayış ile muhtaçlığa uygun ve sürdürülebilir iş modellerini tesir yatırımı için kullanıyor.
İnsani yardım, toplum temelli kalkınma, etraf, güç, sürdürülebilirlik ve kurumsal idare alanlarında projeler yürüten şirket, müşavirlik, danışmanlık ve sertifikasyon hizmetleri veriyor.
Kızılay Biyomedikal
www.kizilayyatirim.com.tr
Türkiye’nin kan gereksinimini karşılamak üzere görevlendirilmiş olan Kızılay’ın biyomedikal şirketi, kan bileşenleri için saklama torba sistemleri, Kızılay yahut Kızılhaçlar ile kan merkezli iş modelleri kurgulanması, kan odaklı Ar-ge çalışmalarının yürütülmesi, ithalatın önüne geçilerek yerlileşmeye takviye olunması, geniş ihracat pazarlarına ulaşmak maksatları bulunuyor.
Kızılay Teknoloji
www.kizilayyatirim.com.tr
Kızılay Teknoloji, bilgi teknolojileri alanında Türk Kızılay’ın gereksinimlerini karşılamak ve çağın ihtiyaçlarına uygun halde bilgi teknolojileri ve dijitalleşme düzeyine ulaşmasını sağlamak gayesi ile kurulurken, kurum içi hizmet dışında, kamu kurumları ve özel kesime de hizmet veren şirket, proje idaresi ve operasyon dayanağı vermek üzere faaliyet gösteriyor.
Kızılay Sağlık
www.kizilaysaglik.com.tr
Kızılay Sıhhat, Türkiye genelinde 3 donanımlı hastane ve 2 Tıp Merkezi ile erişilebilir çağdaş sıhhat hizmetleri verirken, 149 tabip, 308 yardımcı sıhhat işçisi, 372 idari çalışanı istihdam ediyor. ‘Özel hastane hizmetlerini ulaşılabilir fiyatlarla sunmak’ emeli taşıyan şirket, yılda ortalama 750 bin vatandaşa hizmet veriyor.
Kızılay Lojistik
www.kizilaylojistik.com.tr
‘Kızılay Lojistik, Kızılay’ın lojistik operasyonlarını daha faal ve verimli kılmak, ‘sürdürülebilir iyilik’ faaliyetlerine lojistik takviye vermek için çalışmaktadır’ düsturuyla hareket ediyor. Şirket ayrıyeten, Kızılay Yatırım küme şirketlerine depo, nakliye ve planlama hizmetleri verirken, Kızılay bünyesindeki tüm lojistik operasyonları sağlayarak, ikinci el dokumacılık operasyonlarıyla geri dönüşüm, sürdürülebilir etraf katkısı üzere hizmetlerle, kullanılabilir giysilerin gereksinim sahiplerine ulaşmasını temin ediyor.
Kızılay Sistem Yapı
www.kizilaysistemyapi.com.tr
Kızılay Sistem Yapı’nın ana üretimi konteyner, prefabrik bina ve yapılar ile hafif çelik bina ve yapılar olurken, Malatya’da 37 bin 500 metrekare üzerindeki fabrikasında, AR-GE konusunda da yatırımlar yapıyor.
Kızılay Bakım
www.kizilaybakim.com.tr
Yaşlılıkta gereksinim duyulan bütün hizmetleri bütünleşik bir formda sunan şirket, data tabanı ve idare sistemleri tasarlarken, yaşlı bakım sigortası yahut bakım karşılığı bağış üzere finansal enstrümanlar geliştirip yaşlı bakım hizmetleri için finansal altyapı oluşturuyor.
Kızılay Gayrimenkul ve Teşebbüs Sermayesi Portföy Yönetimi
www.kizilayportfoy.com.tr
Kızılay Portföy ya da Kızılay Gayrimenkul ve Teşebbüs Sermayesi Portföy İdaresi, Kızılay’ın mevcut kaynaklarının daha aktif ve verimli kullanılmasına yönelik yatırım tahlilleri üretiyor. Elde edilen gelirlerin tamamı Kızılay’a aktarılıyor ve insani yardım faaliyetlerinde kullanılıyor.
Kızılay Kültür & Sanat
www.kizilaykultursanat.com.tr
Kızılay Kültür ve Sanat, insani yardım, afet ve halk sıhhati alanlarında, farkındalığın artırılması için kültürel, sanatsal ve bilimsel çalışmalar yapıyor. Vadeli yayınlar çıkaran şirket, kitap basımı yanı sıra, stant ve müze faaliyetleri de sürdürüyor.
En çok tartışılan Kızılay Çadır ve Tekstil
www.kizilaycadirtekstil.com.tr
Kızılay tarafından 1954 yılında kurulan çadır dikim atölyesi, 2019 yılında şirkete dönüşüyor. Bir Kızılay Yatırım iştiraki olan şirket, elde edilen gelirlerin tamamını Kızılay’a aktarıyor. Başta afet çadırı olmak üzere, dokumacılık barınma sistemleri tasarlayarak üretiyor, ‘Kamu yararını her şeyden üstün tutarak’ müşteri ve iş ortaklarının tüm muhtaçlıklarını karşılayan öncü kuruluş olmaya çabalıyor.