Savaş tarihinde birinci kere yaşanan bu akın tesiriyle olduğu kadar gerçekleşme formuyla de dünya gündemine oturdu. Hürriyet taarruzun teknolojik ayrıntılarını araştırdı.
İşte merak edilenler…
HER AYGITA UZAKTAN ERİŞİLEBİLİR Mİ: Siber güvenlik uzmanlarının Hürriyet’e verdiği bilgiye nazaran davet aygıtı ya da cep telefonu üzere herkesin elinde olan teknoloji aletleri bugün siber güvenlik açısından risk oluşturur nitelikte. Sim kartı bulunan, internet erişimi mümkün olan bütün aygıtlar siber açıdan ele geçirilebilir. Uzmanlar, “Açık kapı varsa giren kesinlikle olur” diyorlar.
NASIL PATLATILIYOR: Uzmanlar, “Bu aygıtlar nasıl uzaktan patlatılıyor sorusunun cevabını ise iki halde veriyorlar: “Cihaz uzaktan komutla ısıtılarak içindeki kimyasallar harekete geçiriliyor. Pilini bu biçimde patlatmak mümkün. Fakat bu piller küçük oldukları için ölümcül bir ziyan vermeleri mümkün değil. Savunma sanayi mühendisleri ise akıllı telefonların kendi içlerinde müdafaa olduğunu belirterek uzaktan pillerinin patlatılamayacağını belirttiler.
ÇAĞRI AYGITI NASIL ÖLÜMCÜL SİLAH OLDU: Siber güvenlik uzmanları, ‘Bu yalnızca tedarik zincirine girilerek yapılabilir’ karşılığını verdi. Davet aygıtları akıllı makineler olmadığı için uzaktan yönetmek fakat fiziki müdahale ile mümkün. Lübnan olayında bir halde verilen siparişin takip edildiği, üretim yeri ya da tedarik zincirinin bir noktasında davet aygıtlarının içine 15-20 gramlık patlayıcılar yerleştirildiği ve bu patlayıcıların iletiyle etkin hale getirildiği senaryosu siber güvenlik uzmanları tarafından en güçlü öngörü olarak açıklandı. Savunma sanayi uzmanları ise aygıtın içindeki pilin şahsen bomba olarak tasarlandığını ve aygıta yerleştirildiğini belirttiler. Her iki durumda da patlayıcının uzaktan harekete geçirilmiş olduğu vurgulandı.
CEP TELEFONLARI TEHLİKELİ Mİ: Cep telefonu internete bağlı bir aygıt olarak, her internete bağlı aygıt üzere uzaktan yönetilebilir. Birebir vakitte bütün PC, akıllı araba, buzdolabı, TV üzere birbiriyle konuşan akıllı aygıtlar için de bu geçerlidir. Küçük aygıtlardaki piller uzaktan harekete geçirilse bile ölümcül ziyanlar veremezler. Lakin bir güvenlik düşüncesi yaratabilir. Bu nedenle internet çıkışı olan her aygıtın siber güvenliği olmalı.
ÖNLENEBİLİR Mİ: Belli oranda evet. Telefonda güvenlik uygulaması değerli hale geldi. Nasıl ki artık her PC’de antivirüs hatta daha gelişmiş uç nokta güvenlik tahlili varsa, telefonlar için de bunlar geliştirildi. Yalnızca terör değil aslında bilgi ve finansal süreç güvenliği için de lazım. Ülkeler önümüzdeki periyotta her telefonda bu sistemlerin kullanılmasını teşvik edici uygulamalar getirebilirler. Örneğin güvenlik yatırımları vergi teşviki alabilir.
TELEFONLAR YANGIN ÇIKARABİLİR
CEP telefonlarıyla ilgili riskin güçlü yangın çıkarma potansiyeli olduğunu belirten savunma sanayi uzmanları, bunu şöyle açıkladılar: “Elinizdeki telefonun pili ‘lityum iyon pil’. Alev alırsa 10 saniyede 1400 dereceye çıkma gücü var. Bu da büyük bir yangın çıkarabilir demek. İşin berbatı bu yangın ne suyla ne karbondioksitle söndürülebilir. Bu pilleri söndürecek tek bir gaz var; F500. Dünyada birkaç şirket üretiyor. Birebir pil elektrikli arabalarda de kullanılıyor. Geçtiğimiz yıllarda Lipzig-Berlin ortasında bir otobanda Tesla araba alev aldı ve bir gün otoban kapalı kaldı. İtfaiye söndüremedi. Batarya yanmaya devam etti. Birtakım ülkelerde elektrikli arabaları kapalı otoparklara sokmuyorlar. Evvelce uçaklarda telefonu şarj etmeye müsaade vermemelerinin nedeni de buydu. Yeni uçaklarda bunun güvenlik sistemleri var ve müsaade veriyorlar.”
Uzmanlar yeni kuşak akıllı telefonların pillerinin, kendi iç güvenlik sistemleri nedeniyle kolay kolay uzaktan ateşlenemeyeceğinin de altını çizdiler.