İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, Türkiye’de bayanlara seçme ve seçilme hakkı tanınmasının 88. yıl dönümünde, “Daha adil bir hayat sürmek için toplumdaki bayan izini büyütmek zorundayız. Bayanların iz bırakamadığı bir toplumda sürekli yarımız. Hayallerimiz yarım. Adaletimiz yarım. Üretimimiz ve geleceğimiz yarım. İşte bu yüzden bayanlara gölge etmekten vazgeçmek ve önlerine çıkardığımız tüm mahzurları derhal kaldırmak zorundayız” dedi.
İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, Türkiye’de bayanlara seçme ve seçilme hakkı tanınmasının 88. yıl dönümüyle hasebiyle Tarihi Havagazı Fabrikası Kültür Merkezi’nde bugün bayan milletvekilleri, belediye liderleri, meclis üyeleri, sivil toplum kuruluşu temsilcileri ve muhtarlarla bir ortaya geldi. Programın akabinde Lider Soyer, bayanlarla birlikte Lozan Meydanı’ndan Cumhuriyet Meydanı’na, üzerinde “88 yıldır Cumhuriyet’imiz bayanlarla güçleniyor” yazılı pankartla yürüdü. Bayanlar “Hak, hukuk, adalet” sloganı attı. Yürüyüşten sonra Atatürk Anıtı’na çelenk sunuldu.
Tunç Soyer: Daha adil bir hayat sürmek için toplumdaki bayan izini büyütmek zorundayız
“Kadınlar, seslerini tüm dünyaya duyurdu”
Başkan Tunç Soyer, Türkiye’de bayanların seçme ve seçilme hakkını elde etmesinin erkeklerin bir lütfu değil, çok uzun bir çabanın sonucu olduğunu söyledi. Bayanların Osmanlı devrinde başlayan hak uğraşının Cumhuriyet’e kadar devam ettiğini tabir eden Lider Soyer, “Kadınlar, o periyotlarda haklarına kavuşabilmek için mecmualar çıkardı, mitingler düzenledi ve seslerini tüm dünyaya duyurdu. Bu örgütlü çaba sonucunda bayanlar, seçme ve seçilme hakkını birinci olarak 3 Nisan 1930’da belediye seçimlerinde, akabinde 1933’te muhtarlık seçimlerinde ve en son 5 Aralık 1934’teki milletvekili seçimlerinde kazandı” dedi.
“Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün bayanların bu çabasına verdiği dayanak ve Cumhuriyet ihtilalleri, bu sürece çok büyük ivme verdi”
O periyodun şartları içerisinde Türkiye’deki bayanların siyasal haklarını kazanmasının çok büyük bir adım olduğunu vurgulayan Lider Soyer, şunları söyledi:
“Bu haklar; Fransa, İtalya, Belçika üzere pek çok Avrupa ülkesinden daha erken elde edilmişti. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün bayanların bu çabasına verdiği dayanak ve Cumhuriyet ihtilalleri, hiç elbet bu sürece çok büyük ivme verdi. Bugün, ortadan geçen 88 yıla karşın Meclis’imizdeki bayan temsili oranı yazık ki yalnızca 17,4. Bu oranla dünya ülkeleri ortasında 130. sırada yer alıyoruz. Dahası, ülkemizdeki 50 bin 285 muhtardan yalnızca bin 120’si bayan. Yaşanan bu durum, bayanların idare takımlarındaki varlığının eril siyaset tarafından hala daha bir endişe kaynağı olarak görüldüğünün açık ispatı.”
“Umutlu, adil ve özgür bir dünya için bayanların bu onurlu uğraşının sonuna kadar yanındayız”
Kadın çabasının sürdüğüne de değinen Lider Soyer, şöyle konuştu:
“Nezihe Muhiddin, Halide Edip Adıvar ve burada ismini anamadığımız pek çok bayanın başlattığı gayret bugün hala daha sürüyor ve biz, tüm varlığımızla bu uğraşın yanındayız. Zira bayanların hayatı düzgünleştirme sanatı olarak tanım ettiğim siyasetteki varlığı, âlâ bir gelecek inşa etmenin yegâne yolu. Bugün dünya iklim krizini yaşıyorsa bana nazaran bunun temel nedeni, yönetici kademesindeki bayanların eksikliği. Türkiye’de ekonomik kriz varsa, beyin göçü varsa, adaletsizlik ve şiddet varsa bunun da temelinde, neredeyse yalnızca erkeklerin yönettiği bir ülkede yaşamamız yatıyor. Daha adil bir ömür sürmek için toplumdaki bayan izini büyütmek zorundayız. Yoksa yarım kalırız, aslında de yarımız. Bayanların iz bırakamadığı bir toplumda hep yarımız. Hayallerimiz yarım. Adaletimiz yarım. Üretimimiz ve geleceğimiz yarım. İşte bu yüzden bayanlara gölge etmekten vazgeçmek ve önlerine çıkardığımız tüm mahzurları derhal kaldırmak zorundayız. Bu adımı yalnızca bayanların eşitlik hakkını korumak için değil, bu ülkede ve dünyadaki varlığımız için, hepimiz için atmak mecburiyetindeyiz. Umutlu, adil ve özgür bir dünya için bayanların bu onurlu gayretinin sonuna kadar yanındayız. Tıpkı burada, bu meydanda olduğu üzere.”
“Kadın-erkek birlikte elle ele çaba etmek durumundayız”
İzmir Kent Kurulu ve İzmir Büyükşehir Belediyesi Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Kurulu Lideri Nilay Kökkılınç da “1934 yılında parlamentoya 18 milletvekili girmişti. O tarihlerde eşit temsilde dünyada örnek gösterilen bir ülkeyken bugün ne yazık ki çok gerilerdeyiz. Bu tablonun değişmesi gerekiyor. Bu yoldaki uğraş, yalnızca bayanların çabası değil, kadın-erkek birlikte elle ele uğraş etmek durumundayız” dedi.
Parlamentodaki 600 milletvekilinden yalnızca 101’inin bayan olduğunu söyleyen Kökkılınç, “Yerel meclislerimizde de maalesef bu bahiste aydınlık bir tablo yok. Meslek odalarına bakıldığında durum değişmiyor. Yani karar organlarında bayanlar, ne yazık ki olması gerektiği yerde değil” diye konuştu.
Konak Altıntaş Mahalle Muhtarı Selda Arslan da seçilmiş bir bayan olarak alanda bulunduğunu ve bunun gururunu yaşadığını belirterek, “Bunu da Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e borçluyuz. Kendisini hürmet ve minnetle anıyorum” dedi. (ANKA)